موسی بن ابیالعافیهموسی بن ابی‌العافیه (متوفای ۳۴۱ق)، از رهبران بربر و بزرگ قبیله مکناسه و از کارگزارن دولت فاطمیان در قرن چهارم هجری قمری در اندلس بود. ۱ - معرفی اجمالیاز رهبران بربر و بزرگ قبیله مکناسه (در مغرب دور) است که به مکناسی معروف است. در سال ۳۰۵ق به کمک پسر عمویش مصّالة بن حبّوس مکناسی (کارگزار عبیدیان در تاهرت و مغرب میانی) شتافت و در پی جنگی که نزدیک مکناسه، میان مصاله و یحیی بن ادریس حاکم ادریسی رخ داد، مغرب دور از سلطه یحیی خارج شد. یحیی شکست خورد و به فاس رفت و در آن‌جا پناه گرفت. مصّاله، او را محاصره کرد و یحیی ناچار به تسلیم و پذیرش طاعت عبیدیان و بیعت با عبیدالله مهدی شد. مصّاله، وی را در امارت فاس ابقا کرد و پسر عمویش موسی را بر همه مغرب دور (که به تازگی تحت سیطره عبیدالله در آمده بود) گماشت و سپس موسی، فاس را تسخیر و ادریسیان را از آن‌جا بیرون راند. آنان به قلعه‌ای به نام «حجر النسر» پناه بردند. آن‌گاه موسی «تلمسان» را که حسن بن ابی‌العیش ادریسی بر آن فرمان می‌راند، تصرف کرد. بعدها موسی از فرمان عبیدیان سر باز زد و طاعت عبدالرحمان ناصر، حاکم اندلسی را پذیرفت و به نام او خطبه خواند. در سال ۳۲۱ق. عبیدالله مهدی عبیدی، سپاهی به فرماندهی حمید مکناسی، به جنگ با موسی فرستاد و او را شکست داد و شهر فاس را از او باز پس گرفت. چون عبیدالله مهدی در سال ۳۲۲ق درگذشت، موسی موّفق شد فاس را دوباره از عبیدیان باز پس گیرد و برای عبدالرحمان ناصر دعوت کند. قائم بامرالله فاطمی سپاهی به فرماندهی میسور خصیّ (اخته) به جنگ موسی فرستاد و او شکست خورد و دوباره فاس را از دست داد. در کیفیت مرگش، اختلاف است؛ گفته شده است که او به صحرا پناه برد و در سال ۳۴۱ق درگذشت، اما عده‌ای برآنند که او کشته شد. [۶]
ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۶، ص۱۳۴-۱۳۵.
۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۴۹. رده‌های این صفحه : خاندان ابوالعافیه | درگذشتگان سال 341 (قمری) | شخصیت‌های قرن 4 (قمری) | کارگزاران حکومت اموی | کارگزاران حکومت فاطمیان
|